Zaloguj się
Jesteś nowy na OX.PL?
Zaloguj się
Jesteś nowy na OX.PL?
wkrótce

Cithara Sanctorum Silesia

data rozpoczęcia:
09.10.2022 16:00
data zakończenia:
29.10.2022 18:00
miejsce:
adres:
Książnica Cieszyńska w Cieszynie ul. Mennicza 46
Cithara Sanctorum Silesia Cithara Sanctorum Silesia

CITHARA SANCTORUM SILESIA

Festiwal Cithara Sanctorum Silesia (imiena Jerzego Trzanowskiego), który odbędzie się po raz drugi na terenie Śląska Cieszyńskiego, to pomysł prezentacji muzyki we wnętrzach sakralnych i nie tylko w kontekście historycznym ziemi cieszyńskiej i w odwołaniu do tradycji zbioru śpiewów nabożnych i kościelnych „Cithara Sanctorum” od którego festiwal bierze nazwę, a którego autor, Jerzy Trzanowski, urodził się pod koniec XVI w. w Cieszynie. Ambitna i interesująco dobrana muzyka nawiązuje do tradycji ziemi śląskiej i jej związków z tą postacią, zwaną bardem trzech narodów (Polski, Czech, i Słowacji), a czasem również słowiańskim Lutrem.

Główną ideą, wyróżniającą ten festiwal spośród innych, jest czerpanie z tradycji muzycznej kościoła ewangelicko-augsburskiego. Ks. Jerzy Trzanowski (1592–1637), duchowny na Śląsku Cieszyńskim, wybitny pisarz religijny pozostawił po sobie, jako największe swe dzieła, następujące pozycje: Ody łacińskie (Brzeg 1629), Phiala adoramentorum (Czara modlitw) z 1635 r., a przede wszystkim w 1636 r. Cithara sanctorum (Pieśni duchowe), kancjonał napisany w dialekcie morawskim, zawierający 402 pieśni. Doczekał się on ok. 150 wydań. Jerzy Trzanowski, jego postać i dzieła są znane i żywe w pamięci mieszkańców regionu po obu stronach Olzy. Ma swoje pomniki w Liptowskim Mikulaszu oraz w Cieszynie. Festiwal muzyczny Cithara Sanctorum Silesia, którego repertuar w przeróżny sposób nawiąże do tego autora, szeroko czerpiąc z tradycji muzyki ewangelickiej, będzie nie tylko świętem muzyki, ale też okazją do celebrowania nowych brzmień w niecodziennych kontekstach. W czasie jego trwania podczas drugiej edycji odbędzie się 7 koncertów, będą miały miejsce również spotkania i wystawy w Książnicy Cieszyńskiej, Muzeum Śląska Cieszyńskiego oraz spacer śladami bielskich ewangelików Koncerty i inne wydarzenia będą odbywały się w Cieszynie, Bielsku-Białej oraz po raz pierwszy w Wiśle, Ustroniu i Jaworzu.

Fundacja Kulturalny Szlak jest również organizatorem festiwali Barok na Spiszu, Muzyka nad Zdrojami w Szczawnicy, Muzyczne Majówki w Ojcowie, Muzyczne podróże w Krzeszowicach.

Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.

Zadanie jest współfinansowane ze środków Miasta Cieszyna, Miasta Bielska-Białej, Miasta Wisła, Powiatu Cieszyńskiego, Powiatu Bielskiego, Gminy Jaworze.

 

Strona wydarzenia:

www.citharasanctorum.eu

  

Dyrektor:

Rafał Monita

osoba odpowiedzialna za pomysł i realizację zadań związanych z „Cithara Sanctorum Silesia”, magister sztuki, teoretyk muzyki, menadżer kultury, wydawca. Ukończył studia muzyczne w Akademii Muzycznej w Łodzi, następnie studia podyplomowe Zarządzanie Kulturą na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz Public Relations w Wyższej Szkole Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie. W 2006 roku założył Oficynę Artystyczną Astraia, której celem jest wydawanie wartościowej literatury, a także organizowanie przedsięwzięć kulturalnych i promocja muzyki. Współpracuje z wieloma instytucjami kultury także na niwie wspólnych działań promocji muzyki. Jest wraz z Katarzyną Wiwer pomysłodawcą i organizatorem Letniego Festiwalu Muzyka nad Zdrojami w Szczawnicy, którego celem jest ożywienie kulturalne kurortu, oboje prowadzą także autorski festiwal Barok na Spiszu, promujący zabytki Spisza i ich kontekst muzyczny w epoce barokowej. W latach 2014 i 2021 realizował stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od roku 2018 dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w Zakopanem. W roku 2019 otrzymał Pamiątkowy Medal Podhala przyznawany przez Powiat Nowotarski jako zaszczytne wyróżnienie za zasługi dla rozwoju regionu Podhala, szczególnie w działalności gospodarczej, oświatowej, społecznej, kulturalnej i sportowej.

 

Jerzy Trzanowski / Jiří Třanovský / Georgius Tranoscius

 

592–1637) urodzony w Cieszynie, gruntownie wykształcony w duchu luterańskiej ortodoksji i humanizmu ewangelicki duszpasterz, pisarz religijny, tłumacz, autor nabożnych pieśni i modlitw. Po studiach w Wittenberdze pracował w Pradze jako nauczyciel, później na Morawach i na Śląsku jako kaznodzieja i duszpasterz. Z powodu prześladowań religijnych podczas wojny trzydziestoletniej schronił się jako uchodźca najpierw w Bielsku, a później na Orawie (wówczas Górne Węgry, obecnie Słowacja), gdzie był proboszczem gminy ewangelickiej w Liptowskim Mikulaszu. Zmarł przedwcześnie po długiej chorobie w tym samym 1637 roku, w którym Kartezjusz wydał „Rozprawę o metodzie“. Jako poeta łaciński Tranoscius układał metryczne ody wzorowane na Psalmach i pieśniach Horacego. 150 takich pobożnych pieśni łacińskich, do których dołączył nuty kilkanastu melodii, zebrał w zbiorze „Odarum sacrarum sive Hymnorum…” wydanym w Brzegu w 1629 roku. Na język czeski znakomicie przełożył pieśni Lutra i kilkunastu poetów niemieckiej reformacji, m.in. Philippa Nicolai. Ułożył około 90 pobożnych pieśni czeskich. Swoją twórczość pieśniową w języku czeskim włączył anonimowo do kancjonału „Cithara sanctorum“ (1636), śpiewnika zawierającego 412 pobożnych pieśni, którego był redaktorem i edytorem. Jego oparte na zasadzie imitatio utwory świadczą o duchowości ortodoksyjnie luterańskiej a zarazem humanistycznej, mistycznej a jednocześnie apokaliptycznej. Stylistycznie eklektyczne pieśni Tranosciusa, przejawiające nieraz skłonność do manieryzmu, można uznać za przejaw środkowoeuropejskiej poezji metafizycznej. Czeski kancjonał „Cithara sanctorum” (wydrukowany po raz pierwszy w Lewoczy na Spiszu pod koniec 1635 roku, zwany także później Tranosciusem) jest najważniejszym tego rodzaju dziełem w literaturach słowiańskich. Miał charakter dzieła otwartego – w następnych edycjach, które już nie zawierały materiału nutowego, późniejsi jego redaktorzy i edytorzy umieścili w nim ponad tysiąc pieśni. Choć była to książka długo w Cesarstwie Austriackim zakazana (szczególnie w 2 poł. xvii i 1 poł. xviii wieku) niedawno doliczono się aż 215 jej wydań. Wśród protestantów na Morawach, w Księstwie Cieszyńskim i na Słowacji popularnością dorównywała Biblii. Historycy literatury słowackiej uważają Tranosciusa za fundament poezji słowackiej. Czeski kancjonał „Cithara sanctorum“ używany był w niektórych gminach ewangelickich na Śląsku Cieszyńskim, m.in. w Wiśle, aż do lat dwudziestych poprzedniego wieku. Około 30 pieśni z kancjonału „Cithara sanctorum” w przekładzie polskim znalazło się później w polskich śpiewnikach ewangelickich, ale literacka twórczość Georgiusa Tranosciusa pozostaje w Polsce niemal zupełnie nieznana. (tekst Zbigniew Machej)

pod patronatem
Zobacz również: