Pamięć rzeki

Ekspozycja będzie dostępna dla zwiedzających do 31 grudnia 2023 r. w godzinach pracy Cieszyńskiego Ośrodka Kultury.

 

 

 

Kto nie urodził się nad rzeką, ten nie wie co to kołyska, co to lustro, nie wie też, co to jest życie. Nad rzeką lepiej się śpi, lepiej tańczy.
Tadeusz Nowak, Rzecz o rzece (fragment)

 

Pamięć rzeki jest pierwszą wspólną wystawą Izabeli Wilk i Rafała Wilka. Jej narracja koncentruje się na symbolice i znaczeniach rzeki w kulturze. Rzeka nie jest jednak tylko tłem dla ekspozycji. Nie stanowi również pretekstu do scalenia pokazywanych dzieł, staje się pełnoprawą aktorką wystawy. Czasem bywa jej narratorką, aby chwilę później wrócić do poprzedniej roli. Zawiera w sobie wieloznaczność, staje się metaforą. Meandruje w przestrzeni poruszanych tematów, prac i ich interpretacji. Łączy w sobie miejsca, związane z nimi wspomnienia, marzenia i wytwory wyobraźni. Posiada swoją pamięć. Jest w niej zapisany zbiór wydarzeń, w których uczestniczyła lub które miały miejsce w jej pobliżu. Dopowiada zebrane historie, niesie je dalej. To w ciągłym ruchu zawarty jest jej transformacyjny potencjał.

 

Przyjaźń między fauną i florą stanowi podstawowy warunek prawidłowego funkcjonowania uniwersum Izabeli Wilk. Akwarele i ceramiczne prace artystki przedstawiają sytuacje, w których ludzie i istoty nieludzkie funkcjonują w nierozerwalnej symbiozie. Ikonografia, z której korzysta nawiązuje do wierzeń ludowych, mitologii słowiańskiej lub ezoteryki, jak karty tarota. Kobiety, rusałki, nimfy wodne i boginki zostają uwiecznione w akcie radosnego czerpania z natury i składania jej ofiar pełnych wdzięczności. Postaci opiekują się i wchodzą w interakcję ze zwierzętami i otaczającą roślinnością. Brodzą w wodzie, zanurzają w niej swoje kończyny i ciała. Wyraźnie nie są to jedynie aktywności rekreacyjne, wodę traktują jako podstawę życia. Czerpią z niej witalną siłę.

 

Obrazy Rafała Wilka to pejzaże wyzwolone z obecności człowieka. Jedyne ślady ludzkiej aktywności pochłania przyroda, przez co stają się integralną częścią krajobrazu. Artysta wskazuje również na potencjał lirycznych kompozycji wytwarzanych przez samą naturę. W tafli wody odnajduje widok nieba, do którego przyzwyczailiśmy się tak bardzo, że często pozostaje dla nas niezauważalne. Chociaż pejzaże Wilka sugerują przestrzenie ruralne, wymykają się prostym skojarzeniom. Przedstawienia bujnej roślinności dokumentują również nietypowe szlaki w mieście. Możliwe, że to przez pozaludzką perspektywę, z pomocą której zostały oddane, wydają się być fikcją.

 

Wystawę możemy rozumieć jako formę dialogu między Izabelą, a Rafałem. Patrząc na motywy i miejsca, które pojawiają się w ich pracach zaczynamy domyślać się, że obserwują otoczenie z tego samego brzegu rzeki. Chociaż ich spojrzenia skierowane są w jednym kierunku, to koncentrują się na różnych odczytaniach natury oraz wartościach, które reprezentuje. Artystka i artysta opowiadają nam, a zarazem relacjonują sobie widoki i sceny, które odwołują się do ich wspólnego zbioru wrażeń, doświadczeń i wspomnień. Korzystając z różnych przedstawień i dwóch wrażliwości, mają jedną tożsamą cechę – naturę traktują w pełni podmiotowo. Nie jest ona jedynie tłem dla ich prac, przedmiotem ich studiów, elementem kompozycji. W swoich pracach przedstawiają wizję, wedug której nie została skolonizowana przez człowieka, jego kulturę i spojrzenie. Jest bujna i wolna, to jej cykl i rytm snuje opowieść. Warto przypomnieć, że obrazy, akwarele i ceramiczne obiekty powstają również przy jej udziale. Dzieła ubrane w konteksty wytworzone przez kulturę i historię nie istniałyby bez żywiołów takich jak ogień, woda, powietrze i ziemia. Artyści nadają im materialna formę, jednocześnie pamiętając o źródle i odnosząc się do niego z szacunkiem.